Αριθμός 1022/2007 ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΑΡΕΙΟΥ ΠΑΓΟΥ Ζ΄ ΠΟΙΝΙΚΟ ΤΜΗΜΑ Συγκροτήθηκε από τους Δικαστές: Δημήτριο Κυριτσάκη, Αντιπρόεδρο, Γρηγόριο Μάμαλη-Εισηγητή, Θεοδώρα Γκοΐνη, Βασίλειο Κουρκάκη και Ελευθέριο Νικολόπουλο, Αρεοπαγίτες. Συνήλθε σε δημόσια συνεδρίαση στο Κατάστημά του στις 21 Μαρτίου 2007, με την παρουσία του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Αναστασίου Κανελλόπουλου (γιατί κωλύεται ο Εισαγγελέας) και της Γραμματέως Χριστίνας Σταυροπούλου, για να δικάσει την αίτηση του αναιρεσείοντος-κατηγορουμένου ......, που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Αθανάσιο Ζαχαριάδη, για αναίρεση της 3015/2006 αποφάσεως του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης, με πολιτικώς ενάγοντα τον ........ , που εκπροσωπήθηκε από τον πληρεξούσιο δικηγόρο του Κωνσταντίνο Παπαδόπουλο. Το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης με την ως άνω απόφασή του διέταξε όσα λεπτομερώς αναφέρονται σ΄ αυτή, και ο αναιρεσείων-κατηγορούμενος ζητεί την αναίρεση αυτής, για τους λόγους που αναφέρονται στην από 15 Δεκεμβρίου 2006 αίτησή του, η οποία καταχωρίστηκε στο οικείο πινάκιο με τον αριθμό 134/2007. Αφού άκουσε Τους πληρεξουσίους των διαδίκων, που ζήτησαν όσα αναφέρονται στα σχετικά πρακτικά και τον Αντεισαγγελέα, που πρότεινε να γίνει δεκτή η προκείμενη αίτηση αναίρεσης. ΣΚΕΦΘΗΚΕ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟ Κατά το άρθρο 501 παρ.1 εδ.1. του ΚΠοινΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 48 παρ.1 του ν.3160/2003, "Αν κατά τη συζήτηση της υπόθεσης ο εκκαλών δεν εμφανισθεί αυτοπροσώπως ή δια συνηγόρου του, αν συντρέχει η περίπτωση της παραγράφου 2 του άρθρου 340, η έφεση απορρίπτεται ως ανυποστήρικτη". Ορίζει δε η παράγραφος 2 του άρθρου 340, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 24 παρ.1 του ν.3160/2003 και ακολούθως με το άρθρο 13 του ν.3346/2005, ότι "σε πταίσματα, πλημμελήματα και (από την 17-6-2005, ημέρα ενάρξεως της ισχύος του ν.3346/2005) κακουργήματα, επιτρέπεται να εκπροσωπείται ο κατηγορούμενος από συνήγορο, τον οποίο διορίζει με έγγραφη δήλωσή του... Στην περίπτωση αυτή ο κατηγορούμενος θεωρείται παρών και ο συνήγορός του ενεργεί όλες τις διαδικαστικές πράξεις γι'αυτόν". Από τις διατάξεις αυτές προκύπτει ότι θεωρείται πως είναι παρών ο εκκαλών, στην περίπτωση κατά την οποία, προς υποστήριξη της εφέσεώς του, δεν εμφανίσθηκε ενώπιον του Εφετείου αυτοπροσώπως, αλλά δια του συνηγόρου του, τον οποίο ο ίδιος διόρισε με έγγραφη δήλωσή του για να τον εκπροσωπήσει. Εξάλλου, κατά το άρθρο 502 παρ.1 εδ.1 ΚΠοινΔ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 49 παρ.1 του ν.3160/2003, "Αν ο εκκαλών εμφανισθεί ο ίδιος ή ο συνήγορός του στην περίπτωση της παραγράφου 2 του άρθρου 340, η συζήτηση αρχίζει και ο εισαγγελέας αναπτύσσει συνοπτικά την έφεση", κατά δε το τέταρτο εδάφιο της παραγράφου 1 του ίδιου άρθρου, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 49 παρ.2 του ν.3160/2003, "Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται τα άρθρα 329-338, 340, 344, 347, 348, 349, 352, 357-363, 366-373". Από τις διατάξεις αυτές, η διάταξη του άρθρου 344 παρ.1 εδάφ. α' ορίζει ότι "η αποχώρηση του κατηγορουμένου κατά τη διάρκεια της δίκης δεν κωλύει καθόλου την πρόοδο της διαδικασίας". Τέλος, σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 501 ΚΠοινΔ, η οποία προστέθηκε με το άρθρο 48 παρ.3 του ν.3160/2003, "Αν μετά την έναρξη της συζήτησης της έφεσης λάβει χώρα διακοπή η αναβολή αυτής και κατά τη νέα συζήτηση ο εκκαλών κατηγορούμενος, αν και κλητεύθηκε νομίμως, δεν εμφανισθεί όπως ορίζεται στην παράγραφο 1, δικάζεται σαν να ήταν παρών". Από τις τελευταίες πιο πάνω διατάξεις προκύπτει ότι αν ο εκκαλών-κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του, εμφανίστηκε κατά την έναρξη της διαδικασίας της κατ΄έφεση δίκη για να υποστηρίζει την έφεσή του και στη συνέχεια, μετά την έναρξη της συζητήσεως, αποχώρησε, λογίζεται σαν να ήταν παρών και στο υπόλοιπο μέρος της δίκης, το δε δικαστήριο, δεσμευόμενο από την εμφάνιση του εκκαλούντος-κατηγορουμένου, δεν μπορεί να απορρίψει την έφεσή του ως ανυποστήρικτη κατά το άρθρο 501 ΚΠοινΔ, αλλά οφείλει να την ερευνήσει στην ουσία. Το ίδιο ισχύει, για την ομοιότητα της περιπτώσεως, κατά μείζονα λόγο και όταν ο εκκαλών-κατηγορούμενος ή ο συνήγορός του, εμφανίσθηκε κατά την έναρξη της διαδικασίας της κατ΄έφεση δίκης, αλλά στη συνέχεια, μετά τη λήψη της ταυτότητάς του, κατόπιν υποβολής σχετικού αιτήματος , η δίκη αναβλήθηκε και στη νέα, μετ΄αναβολή, δικάσιμο ο κατηγορούμενος δεν εμφανίσθηκε, ούτε εκπροσωπήθηκε από συνήγορο. Η άποψη αυτή συνάδει και με τη σκέψη που διατυπώνεται στην αιτιολογική έκθεση του σχεδίου ΚΠοινΔ για την αιτιολόγηση της ρυθμίσεως του άρθρου 501 παρ.1 ΚΠοινΔ, σύμφωνα με την οποία εκείνος ο οποίος αδικαιολόγητα δεν εμφανίζεται για να υποστηρίξει την έφεσή του παραιτείται σιωπηρά από αυτήν, αναγνωρίζοντας την ορθότητα της προσβαλλόμενης αποφάσεως, υπό την έννοια ότι δεν είναι νοητό η μετ΄αναβολή μη εμφάνιση του εκκαλούντος-κατηγορουμένου, ο οποίος είχε εμφανισθεί και υποστηρίξει την έφεσή του σε προγενέστερη συζήτησή της, να θεωρείται ως σιωπηρή παραίτησή του από την έφεσή του και αναγνώριση της αποφάσεως που προσέβαλε. Δηλαδή, στην περίπτωση αυτή, η αναβολή θεωρείται ότι έγινε μετά την έναρξη της διαδικασίας και της συζητήσεως της εφέσεως, οπότε ο κατηγορούμενος λογίζεται σαν να ήταν παρών στη νέα μετ΄αναβολή δικάσιμο, και το δικαστήριο, δεσμευόμενο από την αρχική εμφάνιση του εκκαλούντος-κατηγορουμένου, δεν μπορεί να απορρίψει την έφεσή του ως ανυποστήρικτη, αλλά οφείλει να τη δικάσει στην ουσία. Διαφορετικά, η απόφαση του εφετείου είναι αναιρετέα, κατά το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Η' του ΚΠοινΔ, για υπέρβαση εξουσίας (Ολ.ΑΠ 8/2006, 3/2006). Στην προκείμενη περίπτωση, από τα έγγραφα της δικογραφίας, που παραδεκτώς επισκοπούνται από τον 'Αρειο Πάγο για τον αναιρετικό έλεγχο, προκύπτουν τα ακόλουθα: Ο αναιρεσείων (κατηγορούμενος) με τη 16876/2005 απόφαση του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Θεσσαλονίκης καταδικάσθηκε σε ποινή φυλακίσεως 10 μηνών, που μετατράπηκε σε χρηματική ποινή, για συκοφαντική δυσφήμηση δια του τύπου. Κατά της πιο πάνω αποφάσεως άσκησε αυτός ενώπιον του Τριμελούς Εφετείου Θεσσαλονίκης έφεση, κατά την εκδίκαση της οποίας, που είχε ορισθεί για τις 16-5-2006, εμφανίσθηκε αυτοπροσώπως. Στη συνέχεια, όπως προκύπτει από τα πρακτικά που είναι ενσωματωμένα στην πιο κάτω απόφαση του ίδιου Δικαστηρίου, η διαδικασία εξελίχθηκε ως εξής: Ο Πρόεδρος εκφώνησε το όνομα του μάρτυρα κατηγορίας και αυτός βρέθηκε παρών. Στο σημείο αυτό της δίκης ο κατηγορούμενος, αφού έλαβε το λόγο από τον Πρόεδρο, δήλωσε στο Δικαστήριο ότι ο Δικηγόρος Αθανάσιος Ζαχαριάδης, που διόρισε ως πληρεξούσιο, ήταν απασχολημένος στο Δικαστήριο του Αρείου πάγου και ζήτησε την αναβολή της δίκης. Ακολούθησε πρόταση του Εισαγγελέα και το Τριμελές Εφετείο με τη 1651/2001 απόφασή του ανέλαβε, λόγω σημαντικών αιτίων, τη δίκη σε ρητή δικάσιμο, και συγκεκριμένα για τις 31-10-2006 χωρίς κλήτευση των παρόντων κατηγορουμένου και άνω μάρτυρα. Κατά την τελευταία αυτή δικάσιμο ο κατηγορούμενος δεν εμφανίσθηκε αυτοπροσώπως στο άνω Δικαστήριο, λόγω κωλύματός του, για το λόγο δε αυτό εμφανίσθηκε, για λογαριασμό του, ο ....., ο οποίος, εξετασθείς ως μάρτυρας, εξέθεσε στο Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης τους λόγους εξαιτίας των οποίων δεν μπορούσε να εμφανισθεί σ'αυτό αυτοπροσώπως ο κατηγορούμενος, και ζήτησε για λογαριασμό του την αναβολή της δίκης. Στη συνέχεια, το Τριμελές Εφετείο διέκοψε τη συνεδρίασή του για τη δικάσιμο της 6-11-2006, κατά την οποία ο κατηγορούμενος δεν εμφανίσθηκε πάλι αυτοπροσώπως, ούτε εκπροσωπήθηκε από συνήγορο. Λόγω δε της απουσίας του αυτής, το Τριμελές Εφετείο Θεσσαλονίκης με την αναιρεσιβαλλόμενη 3015/2006 απόφασή του απέρριψε την έφεση ως ανυποστήρικτη, κατ΄εφαρμογή του άρθρου 501 παρ.1 του ΚΠοινΔ. 'Όμως, κατά τα προεκτιθέμενα, στις 16-5-2006 η δίκη αναβλήθηκε, αφού προηγουμένως ο κατηγορούμενος είχε εμφανισθεί αυτοπροσώπως για να υποστηρίξει την έφεσή του και είχε αρχίσει πλέον η διαδικασία και η συζήτηση της εφέσεως, αφού το Δικαστήριο είχε φθάσει τουλάχιστον στην εκφώνηση του καταλόγου των μαρτύρων. 'Αρα, το Τριμελές Εφετείο, με το να απορρίψει την έφεση του εκκαλούντος κατηγορουμένου, και ήδη αναιρεσείοντος, ως ανυποστήρικτη, υπερέβη την εξουσία του, αφού όφειλε, κατά τη νέα μετ΄αναβολή δικάσιμο, να θεωρήσει παρόντα αυτόν (κατηγορούμενο) και να δικάσει την υπόθεση κατ΄ουσίαν. Επομένως, είναι βάσιμος ο από το άρθρο 510 παρ.1 στοιχ.Η' του ΚΠοινΔ πρώτος λόγος αναιρέσεως της κρινόμενης αιτήσεως και πρέπει, κατά παραδοχή αυτού και χωρίς έρευνα, που είναι περιττή, των λοιπών λόγων αυτής, να αναιρεθεί η προσβαλλόμενη απόφαση και να παραπεμφθεί η υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, αφού είναι δυνατή η συγκρότησή του από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως (άρθρο 519 ΚΠοινΔ). Για τους λόγους αυτούς Αναιρεί την υπ'αριθμ. 3015/2006 απόφαση του Τριμελούς Εφετείου (Πλημμελημάτων) Θεσσαλονίκης.. Και Παραπέμπει την υπόθεση για νέα συζήτηση στο ίδιο Δικαστήριο, συντιθέμενο από άλλους Δικαστές, εκτός από εκείνους που δίκασαν προηγουμένως. Κρίθηκε και αποφασίσθηκε στην Αθήνα στις 4 Απριλίου 2007. Δημοσιεύθηκε στην Αθήνα σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριό του στις 9 Μαΐου 2007. Ο ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ Η ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ